batterijen

1. Wat is een batterij?

2. Hoe werkt een batterij?

3. Wanneer geeft een batterij energie?

4. Hoe maak je zelf een batterij?

5. Een batterij uit voedsel!

Weetjes

1. Wat is een batterij?

Geen grap: de allereerste voorloper van de batterij was een kikkerpoot.

In 1780 ontdekte de Italiaanse wetenschapper Luigi Galvani dat een kikkerpoot bewoog als je er een metalen staafje tegenaan hield. Zijn collega Alessandro Volta legde de link met het haakje waarmee de kikkerpoot was opgehangen. Hij vermoedde dat het de verschillende metaalsoorten waren die met elkaar reageerden en - met de kikker als geleider - de kikkerpoot deden samentrekken.

Om zijn theorie te testen en bewijzen, vulde Volta een kom met een zoutoplossing en stak er één koperen plaatje en één zinken plaatje in. Hij verbond beide metalen plaatjes en verkreeg stroom. De eerste batterij was geboren!

Opdracht 1

Zoek in deze 3 ruimtes de voorwerpen die op batterijen werken.

Opdracht 2

Plaats de juiste batterij bij het juiste toestel.

2. Hoe werkt een batterij?

Opdracht 3

Bekijk het filmpje om te weten hoe een batterij werkt.

Lees daarna de tekst.

Een batterij bestaat uit 3 onderdelen: de min-pool (-), de plus-pool (+) en een elektrolyt.

De min-pool van de batterij laat elektronen los. Een stroom van elektronen is wat we 'elektriciteit' noemen.

Aan de andere kant van de batterij zit de plus-pool. Dit deel van de batterij ontvangt als het ware de stroom en geeft deze af aan het apparaat waar de batterij in zit.

Tussen de min-pool en de plus-pool zit een verbinding, genaamd elektrolyt. Dat is een soort gel dat vooral bestaat uit zouten en zuren. Het elektrolyt zorgt voor een chemische reactie (de geleiding) waardoor de elektriciteit kan gaan stromen.

Je zaklamp geeft weer licht, de afstandsbediening doet het weer of het speelgoed maakt weer geluid!

Opdracht 4

Test hieronder zelf uit hoe het zit met spanning en een batterij!

Opdracht 5

Test hier je kennis over batterijen.

Veel succes!

3. Wanneer geeft een batterij energie?

Een batterij is een spanningsbron.

De meeste batterijen hebben geen aan/uitknopje.

Ze geven pas energie als de + en de - pool van de batterij met elkaar verbonden worden.

Opdracht 6

Bekijk het filmpje.

4. Hoe maak je zelf een batterij?

In 1800 heeft Volta ontdekt dat wanneer twee verschillende metalen met elkaar in aanraking werden gebracht in een oplossing van zout in water, er ook een elektrische stroom ontstond.

Volta's kolom van metalen en karton werd bekend als de 'zuil van Volta'. Het werd de eerste bruikbare stroombron ter wereld.

Volta stierf in Como, op 5 maart 1827. De grootste eer die hem toekwam, is dat de eenheid van elektrische spanningsverschil - de Volt - naar hem werd genoemd.

Opdracht 7

Weet jij alles over plus- en minpolen?

Test het hier.

Opdracht 8

Maak nu zelf een zuil van Volta.

Bekijk eerst het filmpje.

Stappenplan

1. Neem je materialen.

Materiaal:

koperen muntjes (bv ouderwetse 1 ct munten)
keukenpapier of dun karton
aluminiumfolie

multimeter
stukje hout + cocktailprikkers
azijn
zout

Stappenplan:

Snij uit het aluminiumfolie en het keukenpapier rondjes ter grootte van de muntjes.
Bevochtig de stukjes keukenpapier met azijn of een zoutoplossing.
Priem drie gaatjes in het blokje hout en plaats de tandenstokers er in. Deze opstelling helpt met stapelen.
Leg een groter rechthoekig stuk aluminiumfolie op het houtje en prik deze eventueel vast met een van de cocktailprikkers.
Leg er een koperen muntje op.
Leg op het muntje een stukje keukenpapier.
Hierop een stukje folie, dan muntje, keukenpapier, en zo verder.
Eindig met een muntje.
Verbind de multimeter met het folie op de bodem en het muntje aan de top en meet de spanning.

Het muntje is de - pool, de folie is de + pool.

5. Recycleren van batterijen.

Batterijen zijn 'klein chemisch afval'. Dit kun je zien aan het logo dat er op staat: een container met een kruis erdoor.

Dat betekent dat er stoffen in zitten die schadelijk zijn voor het milieu, zoals kwik en lood. Hiervan kunnen mensen en dieren ziek worden. Om te zorgen dat de schadelijke stoffen niet in het milieu terecht komen, moet je lege batterijen dus inleveren.

Dit kan in supermarkten en bouwmarkten maar ook op veel scholen. Een andere reden waarom je batterijen niet in de prullenbak mag gooien, is dat ze dan niet gerecycleerd kunnen worden.

Opdracht 9

Hoe worden batterijen nu gerecycleerd?

Bekijk het filmpje.

Bekijk hieronder welke weg een batterij aflegt in het recyclageproces.